Son zamanlarda kendinden çokça söz ettiren bir besin maddesinden bahsedeceğiz bu yazımızda: Balkabağı. Balkabağı yıldızı parlayan, sebze mi yoksa meyve mi tartışmalarına konu olan ve oldukça faydalı bir besindir. İçeriğinde bulunan turuncu renk pigmenti sebebi ile sarı ve turuncu renklerde, hafif oyuk bir yapıda gelişen bir bitkidir. Kalın bir kabuktan, etli kısmından yani meyve kısmından ve çekirdekten oluşmaktadır. Sapı ise sert, dikenli ve köşelidir. Diğer kabak türlerinde olduğu gibi doğum noktası Kuzey Amerika’dır. Genel olarak ağırlığı 2.5 ile 8,5 kg arasında değişmektedir. Ancak bazı türlerinin 34 kg. a kadar ulaştığı bilinmektedir. Sıcak hava iklimi bitkisidir ve çoğunlukla temmuz ayının başlarında ekilmektedir.
Balkabağının temel besin değerleri beta karoten ve lutein ile alfa dan oluşmaktadır. Diğer bir besin değeri ise insan vücudunda üretilebilen A vitamininden oluşmaktadır. “A Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?” başlıklı yazımızda balkabağı besinine yer vermiştik.
Balkabağı çok yönlü tüketilebilen bir bitkidir. Çiçeği, çekirdeği, yaprağı, kabuğu ve tabi en çok tüketilen etli kısmı olan meyve bölümü. Olgunlaşmış olan balkabağı ile kaynatılarak, fırınlanmış olarak, buğulama şeklinde, ve kızartılmış şekilde tüketilmesi mümkündür. Özellikle balkabağının çıkış noktası olan Kuzey Amerika’da püre ve çorba halinde tüketimi oldukça yaygındır.
Tıbbi olarak tedavi amaçlı da kullanılan balkabağı veterinerler tarafından kedilerin ve köpeklerin sindirim sistemlerini düzeltmeleri amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca kümes hayvanlarında çiğ kabak, besleme amacıyla kullanılır ve bu sayede kışın yumurtaların korunması da sağlanır.
Balkabağı oldukça yararlı bir besin maddesidir. Yapısında ise bir çok vitamin ve mineral barındırır. Tedavi amaçlı da kullanılabilen balkabağı, tüketilmesi halinde size yarar sağlayacak vitaminler:
Balkabağının çok faydalı olduğundan bahsetmiştik. Bu başlıkta ise faydalarından daha detaylı bahsediyor olacağız. Göz sağlığını koruması, kalp hastalıkları riskini azaltması, tansiyonu düzenlemesi, doğurganlığı artırması, bağışıklık sistemini güçlendirmesi, tok tutuyor olması, cildi koruması, kilo vermeye yardımcı olması, diyabet riskini azaltması, anti enfeksiyon etkisinin olması, antioksidan özelliğini barındırması, kan şekerini düzenlemeye yardımcı olması ve uyku kalitesini artırması bu faydalardan sayabildiklerimiz.
C vitamini, E vitamini ve beta karoten antioksidanları içeren balkabağı göz sağlığını destekleyerek, gözde oluşabilecek dejeneratif hasarları da önlemeye yardımcıdır. İçeriğindeki A vitamini sayesinde loş ışıkta bile görüş kalitesinin artmasına yardımcı olmaktadır. Net ve keskin bir görüş sağlamak için balkabağı en ideal besin kaynağıdır. Balkabağının yapısında bulunan A vitaminiretinaya gelen ışığın içine çekilmesine yardımcı olmaktadır. Zeaksantin ve lutein isimli iki antioksidan türünü içeren balkabağı, bu antioksidanlar sayesinde katarakt hastalığını da önlemektedir. Ayrıca maküler dejenerasyon gelişimini yavaşlatmaya da yardımcı olabilmektedir.
Balkabağının çekirdekleri devreye giriyor uykusuzluk söz konusu olduğunda. Çünkü balkabağı çekirdekleri rahatlamanıza ve gevşemenize yardımcı oluyor. Ayrıca uykusuzluk sıkıntısı çekenler içinde oldukça yararlıdır. Balkabağı çekirdekleri triptofan adlı amino asit içermekte ve bu madde seratonin salgılanmasını sağlamaktadır. Yani balkabağı çekirdeği daha rahat bir uyku uyumanıza yardımcı olmaktadır. Balkabağı çekirdeğinin mutluluk hormonu olarak bilinen seratonin salgılanması ile doğrudan bir ilişkisi vardır.
Doğurganlık çağında olan kadınlar için, demir içerikli besinler tüketmesi doğurganlık özelliklerinin artmasına yardımcıdır. Balkabağı demir açısından zengin olduğu için doğurganlıkta olumlu etkileri mevcuttur. A vitamini açısından da zengin olan balkabağı özellikle gebelik dönemindeki kadınlarda süt salgılayan hormonların düzenli olarak çalışmasına yardımcı olmaktadır.
Balkabağı tüketerek kendinizi aynada olduğunuzdan daha genç görmeniz mümkün. Özellikle balkabağının etli kısmı cildiniz için oldukça rahatlatıcı ve yenileyici bir etkisi vardır. Balkabağının içeriğinde bulunan karotenoidlerin, serbest radikal-nötralize edici etkisi ile kanser hücrelerine karşı koruyucudur. Ayrıca balkabağı tüketerek cildinizin kırışmasını ve buruşukluk oluşmasını da engelleyebilirsiniz.
Lif, C vitamini ve potasyum açısından zengin olan balkabağı kalp sağlığını korumaya ve tansiyonu düzenlemeye yardımcıdır. Potasyumun tükenmesi, hipertansiyon tedavisi için gerekli olan sodyum alımının azalması kadar önem taşımaktadır. Potasyum alımı arttığı zaman felç yaşama riski de azalmaktadır. Özellikle balkabağı çekirdeğinin içerdiği yağda oldukça bol miktarda fitoöstrojen bulunmaktadır. Bu hormon ise yüksek tansiyonu önlemeye yardımcı olmaktadır.
Zengin potasyum, C vitamini ve lif kaynağı olan balkabağı, kalp sağlığını korumakta ve güçlendirmektedir. Yapılan bazı araştırmalar sonucunda lif tüketen kişilerde koroner kalp hastalıklarına rastlama olasılığı %40 oranından daha az olmaktadır. Bu da lif kaynağı olan balkabağının kalp hastalıklarını azaltmaya yardımcı olduğunu gösteriyor. Ayrıca balkabağı çekirdeği de kötü kolesterolü engellediği için kalp sağlığını korumaya yardımcı olmaktadır.
A vitamini açısından zengin olan balkabağı, bağışıklık sistemini ve vücut direncini artırmayı desteklemektedir. Ayrıca yine içeriğindeki A vitamini ile vücutta bulunan bakteri, virüs, enfeksiyon ve enfeksiyonların sebep olduğu bazı hastalıklar ile savaşmaya yardımcı olmaktadır. Balkabağında bulunan C vitamini soğuk algınlığına karşı da koruyucudur. Yine balkabağı içeriğinde bulunan beta-karoten de bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcıdır.
Yapılan bazı bilimsel testlere göre balkabağı, kandaki glikoz seviyesini azaltmaya yardımcı olmakta ve kandaki insülin miktarını da azaltmaya imkan sağlamaktadır. Bu nedenle balkabağı diyabet riskini de azaltmayı desteklemektedir.
Balkabağı içeriğindeki yüksek lif sayesinde uzun süre tokluk hissi yaratmaktadır. Bu durum daha az acıkmanızı sağlar.
Balkabağının içeriğinde bulunan zengin lif sindirimi yavaşlatır ve daha geç acıkmanızı sağlar. Ayrıca hem düşük kalorilidir hem de doyurucu bir besin kaynağıdır. Yaklaşık olara %90’ı su olan balkabağı, 50 kalorinin altında bir değere sahiptir. Diyet listelerine rahatlıkla eklenebilir.
Yapılan bir çok araştırmaya göre balkabağı, anti-enfeksiyonal, anti-viral ve anti-bakteriyal içeriğe sahiptir.
Özellikle karotenoid türünde antioksidan madde içermekte olan balkabağı, ayrıca içerdiği C vitamini, A vitamini, E vitamini ve manganez minerali ile beraber, ideal bir antioksidan türünde besin kaynağıdır.
Balkabağı içerdiği beta-karoten sayesinde, cilde ve gözlere faydalı olduğu kadar, kansere karşı da yüksek oranda koruyucu bir besin maddesidir. Balkabağı içeriğindeki A vitamini ve C vitamini sayesinde kansere sebep olan serbest radikallere karşı mücadele etmektedir.
205 gr. ya da bir porsiyon balkabağı (kalori=76) için besin değerleri şu şekildedir;
Besin Maddesi Miktar Yüzde Dünya Sağlıklı Gıdalar Derecesi
A vitamini 535.36 mcg % 59 Mükemmel
C vitamini 19.68 mg % 26 Çok İyi
Lif 5.74 g % 23 Çok İyi
B6 Vitamini 0.33 mg %19 Çok İyi
Manganez 0.38 mg %19 Çok İyi
Bakır 0.17 mg %19 Çok İyi
Potasyum 494.05 mg %14 İyi
B2 Vitamini 0.14 mg % 11 İyi
Folat 41.00 mcg % 10 İyi
K Vitamini 9.02 mcg % 10 İyi
Pantotenik Asit 0.48 mg % 10 İyi
Omega 3 Yağ Asidi 0.19 g % 8 İyi
Magnezyum 26.65 mg % 7 İyi
B3 Vitamin. 1.01 mg % 6 İyi
*Yorumlara cevap verebilmek için hesabınızın olması gerekmektedir. Buraya tıklayarak hesap oluşturabilirsiniz.