Sinirlendikçe Yiyenlerdenseniz Dr. Ayça Kaya’ya Kulak Verin

Çağın vebası deniliyor stres için. Metropol şehirlerde sürdürülen yaşamlar, stresin kaynağı olarak gösteriliyor. Türkiye nüfusunun son verilere göre yaklaşık %18’lik kısmının da en büyük metropollerden biri olarak kabul edilen  İstanbul’da yaşadığını düşünürsek stressiz bir günün bile geçmediğini söyleyebiliriz.

Stresli bir yaşam bir çok hastalığa davetiye çıkarıyor. Kontrolsüz yeme isteği de bu sonuçlardan sadece biri. Bir çok kişinin kurduğu bir cümle vardır; “stresten yiyorum”. İşte siz de bu stresten yiyenlerin tarafındaysanız doğru adrestesiniz. Çünkü bu makalemizde stresten yemek yiyenler için bu isteğin neden oluştuğunu ve bu isteği engellemek için hangi yollara başvurmanız gerektiğine değineceğiz değinecek ve Dr. Ayça Kaya’nın bu konu ile nasıl mücadele edeceğiniz yönündeki önerilerine yer vereceğiz.

Bazı araştırmalar, depresif dönemlerde, bireylerin daha fazla kilo aldıklarını onaylamaktadır. Peki depresif olduğunuz süreçte neden daha fazla yiyorsunuz? Bunu düşündünüz mü?

Stresin Yeme Alışkanlığı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Gerçek anlamda tüm canlıların strese karşı verdiği cevap anoreksi, yani stresli bir durumla karşı karşıya kalınması durumunda iştahsızlık ve yeğin kesilmesidir. Bu noktada ortaya çıkan soru ise “tüm canlıların stres karşısında anoreksi ile tepkimesine karşı insanların besin alımı çoğalıyor ve yeme isteği artıyor?” Bu konuda yapılmış bir çok araştırma neticesinde ortaya çıkan cevap, stresle insanlarda oluşan yeme isteği artışının öğrenilmiş bir davranış olduğudur.

Karşılaşılan stresli durum karşısında insanlar dahil tüm canlıların vücudunda stres hormonları adı verilen kortizol, adrenalin ve noradrenalin gibi hormonlar devreye giriyor. Bu hormonların vücudunuza yaptığı etki ise kalp hızını artırmak, kan şekerini yükseltmek ve damarlarda kasılma yaratmaktır. Yani bir çeşit kaçmaya karşı vücudunuzu hazırlamaktır. Kısaca bir tür savunma mekanizmasıdır.

Aslına bakarsanız insanlar da stres yaşanması durumunda, ilk tepki olarak diğer canlılar gibi yemek yemeyi kesiyor ve içinde olduğu durumla mücadele edebilmek için çıkış yolları arıyor. Ancak yaşanılan birkaç stresli durum sonrasında, farkında olmadanbir şeyler yediğinde kendini mutlu hissetmeye başladığını farkediyor. Özellikle tüketilen besinin karbonhidrat oranı yüksek ise daha çok mutlu olmaya başlıyor. Çünkü alınan bu karbonhidratlı besinler endorfin ve serotonin olarak adlandırılan mutluluk hormonlarını yükseltiyor. Kişi yavaş yavaş bu mutluluğun farkındalığına varıyor. Yaşadığı olumsuz, üzüntülü ve stresli durum karşısında da kendini daha iyi hissedebilmek için yemek yemeye başlıyor. Özellikle çikolata ve tatlı gibi şeker oranı yüksek yiyecekler seçilebiliyor. Bu mutluluğun sonucu elbetteki kontrolsüz alınan şeker, yağ ve karbonhidratla birlikte kiloya dönüşüyor.

Strese Karşı Yemek Yemeyi Önlemenin Yolları

Eğer siz de stres yaşadığınızda kendinizi buzdolabının içinde buluyorsanız sakın moralinizi bozmayın. Bu durumdan kurtulmanın yolları elbetteki var. İşte Dr. Ayça Kaya’nın önerdiği  o yollar:

• Stres karşısında yemek yeme isteğinin doğması, öğrenilmiş bir davranıştır. Bunu sakın unutmayın ve öğrenilmiş davranışlardan, bazı tedavi yöntemleri ile gerileyebileceğini aklınızdan çıkarmayın. Yani bu durumunuzdan, bilerek ve yeni davranış modeli oluşturarak kurtuluyor olacaksınız.
• Stresli bir durumla karşılaştığınızda mutfağa yönelmek yerine üzerinizi giyinin ve dışarıya çıkın. Özellikle gün ışığında yapacağınız bir yürüyüşün çikolata kadar sizi mutlu edebildiğini görüyor olacaksınız. Çünkü gün ışığındaki yürüyüşün çikolatanın sağladığı endorfin ve serotonin hormonlarını yükselterek antidepresan etki yaptığı bilinmektedir.

• İnsanın mutsuz ve stresli olduğunda kendini ödüllendirmesi gerçeği vardır. Bu kendini daha iyi hissetmesini sağlamaktadır. Eğer bir öfke nöbeti yaşıyorsanız siz de kendinizi bir alışveriş merkezine atabilirsiniz. Kendinize yiyecekler dışında alacağınız bir tokanın bile sizi mutlu ettiğini farkedeceksiniz. Üstelik bu durum sonrasında baklava ya da kilo yapacak bir besin tükettiğinizde yaşayacağınız pişmanlık duygusu da olmayacak.
• İnsanların, karşılaştığı stresten kendini en iyi uzaklaştırmanın yolu ortam değişikliğidir. Değişik ortamda yaşadığı değişik olayları düşünecektir.  Elbette her zaman ortam değiştirmek mümkün değildir. Bu durumda da beyninizi bulunduğunuz ortamdan uzaklaştırabilirsiniz. Bunun da en kolay ve keyifli yolu, beyninizi yormayacak ve sürükleyici bir roman okumak olabilir.
• Eğer stresli durum karşısında ısrarla beyniniz yemek yemenizi komutluyorsa bunun için de size hafif ve kilo aldırmayacak atıştırmalıklar önerebiliriz. Acil durum yiyecekleri olarak her zaman yanınızda bulundurabileceğiniz ya da yemek istediğinizde pratik bir şekilde hazırlayabileceğiniz bu atıştırmalıkları diyet yemekleri yazı dizimizde yer alan  “Sağlıklı Atıştırmalıklar -1-” ve “Sağlıklı Atıştırmalıklar -2-”  başlıklı makalelerimize linkleri tıklayarak ulaşabilirsiniz. Böylece hem hafif hem de kısa sürede hazırlanabilen tarifler ediniyor olacaksınız.